Οι πλείστοι από εμάς έχουν ακούσει για την ανακύκλωση ως το εργαλείο που μπορεί να επαναφέρει στην παραγωγική διαδικασία υλικά τα οποία θεωρούνταν σαν «άχρηστα», όπως το γυαλί, χαρτί, πλαστικό και αλουμίνιο. Αυτό είναι βέβαια σωστό και σε πολλές χώρες υπάρχει μια ολόκληρη βιομηχανία που κινείται από τη συλλογή διαφόρων ανακυκλωμένων υλικών μέχρι την κατασκευή σχετικών προϊόντων ή άλλων πρώτων υλών. Φαίνεται λοιπόν, ότι η τεχνολογική εξέλιξη, η ραγδαία εξέλιξη της χημείας και της βιομηχανικής παραγωγής μαζί με την επερχόμενη σπανιότητα των πρώτων υλών στρέφουν τους κατασκευαστές οικοδομικών υλικών σε εναλλακτικές λύσεις.
Έτσι το ξύλο έχει αντικατασταθεί πλέον σχεδόν εξ ολοκλήρου από άλλα υλικά, όπως τις πλαστικές ίνες, το γυαλί, το αλουμίνιο, τις γυψοσανίδες και κυρίως το νοβοπάν, το πιο φθηνό και ευρέως διαδεδομένο υποκατάστατο του ξύλου των τελευταίων χρόνων. Το νοβοπάν χρησιμοποιείται για κάθε είδους χρήση, στα έπιπλα, στον διαχωρισμό χώρων, στη διακόσμηση καταστημάτων. Παρ’ ότι κατά καιρούς έχει θιγεί το θέμα, πολύ λίγοι γνωρίζουν πόσο επιβλαβές είναι το νοβοπάν -ιδιαίτερα ορισμένες ποιότητές του- σε εσωτερικούς χώρους, λόγω κυρίως της φορμαλδεΰδης που περιέχει και που διαφεύγει σιγά-σιγά στην ατμόσφαιρα.
Εκτός όμως από τα επιβλαβή και επικίνδυνα για την υγεία και το περιβάλλον υλικά-υποκατάστατα του ξύλου- όλο και περισσότεροι κατασκευαστές και έμποροι δομικών υλικών ανακαλύπτουν τα ανακυκλώσιμα υλικά, υλικά δηλαδή που μέχρι πριν λίγα χρόνια κατέληγαν στους σκυβαλότοπους. Ορισμένες φορές μάλιστα επανέρχονται πρακτικές και μέθοδοι δόμησης που χρησιμοποιούνταν σε παλαιότερες εποχές, όταν οι άνθρωποι ήταν αναγκασμένοι να τηρούν μια πιο ορθολογιστική και συνετή σχέση με το γύρω τους υλικό κόσμο. Έτσι, παρουσιάζεται για παράδειγμα σήμερα στην αγορά της Αμερικής, υλικό για τη μόνωση εξωτερικών τοίχων που αποτελείται από δεμάτια άχυρου, επιχρισμένα με γύψο μια παλιά πρακτική μέθοδος.
Ένα άλλο ιδανικό μονωτικό υλικό αποτελεί το χαρτί της εφημερίδας για τη μόνωση της στέγης, αλλά και εσωτερικών τοίχων. Το χαρτί υπόκειται βέβαια κάποιες επεξεργασίες προηγουμένως, δεν δέχεται όμως άλλες προσμείξεις. Σε ολόκληρη την Κεντρική Ευρώπη, για παράδειγμα, είναι ευρέως διαδεδομένο στην αγορά μονωτικό υλικό από παλιό χαρτί εφημερίδας το οποίο θεωρείται σήμερα ιδανικό οικολογικό υλικό θερμό- και ηχομόνωσης. Μοιάζει με νιφάδες που εκτοξεύονται με τη βοήθεια ειδικής αντλίας στο εσωτερικό τοίχων, κάτω από πατώματα, ανάμεσα στην επένδυση και τη στέγη, κλπ.
Μια άλλη μέθοδος αξιοποίησης ανακυκλώσιμων υλικών που έρχεται πάλι απ’ την Αμερική είναι αυτή που αξιοποιεί παλιό χαρτί, χαρτόνι και διάφορες άλλες άχρηστες ίνες με σκοπό την κατασκευή «ξύλου» οικοδομών. Περιέχει από 40 μέχρι και 70% των κοινών οικιακών απορριμμάτων, αλλά μπορεί να αξιοποιήσει και άχυρα, υπόλοιπα ζαχαροκάλαμου, πριονίδι ή άλλα υπόλοιπα αγροτικής παραγωγής. Η μέθοδος αυτή είναι απλή: Ο πολτός των διαφόρων ινών χύνεται πάνω σε ένα καλούπι που μοιάζει με κηρήθρα. Η «κηρήθρα» αυτή έχει πολύ μικρές τρυπούλες, ώστε να μπορεί να διαφεύγει το μεγαλύτερο μέρος της υγρασίας. Ο τάπητας του πολτού θερμαίνεται, πιέζεται και αποξηραίνεται. Το τελικό προϊόν είναι μια σκληρή, ελαφριά, ινώδης πλάκα με κυψελοειδή επιφάνεια από τη μια της πλευρά και επίπεδη επιφάνεια από την άλλη. Η πλάκα αυτή κατασκευάζεται σε όποιο πάχος απαιτεί η αγορά, από χαρτί περιτυλίγματος στη λεπτή του μορφή μέχρι πάχος γυψοσανίδας των 75 χιλιοστών. Οι άδειοι χώροι ανάμεσά τους μπορούν να γεμίσουν με μονωτικό υλικό. Οι πλάκες αυτές μπορούν να πριονιστούν, να καρφωθούν, να αδιαβροχοποιηθούν, να βαφούν, να γίνουν ανθεκτικά στη φωτιά και να επενδυθούν με καπλαμά, σαν κοινό ξύλο.
Το υλικό αυτό είναι ήδη πατενταρισμένο και ευρέως διαδεδομένο στην αγορά. Το υλικό αυτό προωθείται ιδιαίτερα για τον τομέα της φθηνής οικοδομής. Είναι τόσο σταθερό υλικό που μπορεί μόνο του να χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή τοίχων, αλλά και φερόντων στοιχείων της οικοδομής, για επενδύσεις, κλπ. Η επαναστατική αυτή ιδέα που προήλθε μέσα από το μυαλό μερικών οικολόγων-ερευνητών έφερε, όχι μόνο μια νέα μορφή δομικού υλικού, αλλά προπαντός μια σοβαρή απάντηση στα αποτελέσματα της καταναλωτικής μας κοινωνίας.
