Γιώργος Δελαστίκ: "Το Μνημόνιο κάνει την Ελλάδα… χρεοκοπημένο γερμανικό κρατίδιο!"

Στην πρώτη γραμμή πάλι της ευρωπαϊκής οικονομικής επικαιρότητας...

βρέθηκαν οι συζητήσεις περί χρεοκοπίας της Ελλάδας και αναδιάρθρωσης του χρέους της. «Τι το παράξενο, πρώτη φορά είναι;» θα αντέτεινε κανείς. Πολύ σωστά. Δεν είναι, φυσικά, η πρώτη φορά που αναφύεται το θέμα. Η ποιοτική διαφορά όμως είναι ότι αυτή τη φορά η συζήτηση ξεκίνησε από γερμανικές πηγές και φούντωσε από ομοβροντία δηλώσεων επιφανών Γερμανών οικονομολόγων. «Η Γερμανία προετοιμάζει τη συντεταγμένη χρεοκοπία της Ελλάδας» ήταν η πολιτική ουσία αυτού του θορύβου. Ευνόητο είναι ότι η γερμανική κυβέρνηση το αρνήθηκε, χωρίς πάντως να πείσει κανέναν, αν κρίνουμε από το πώς αντιμετώπισαν τη διάψευση ο γερμανικός, ο βρετανικός ή ο αμερικανικός Τύπος. «Η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να εξυπηρετήσει το χρέος της. Όσο πιο σύντομα αναγνωριστεί αυτό, τόσο καλύτερα θα είναι για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη» δήλωσε ο Χανς-Βέρνερ Ζιν, πρόεδρος του κορυφαίου οικονομικού ινστιτούτου της Γερμανίας (Ifo). Σκληρότερος ο συνάδελφός του Μαξ Ότε, επίσης γνωστός Γερμανός οικονομολόγος, πρότεινε να εξεταστεί «ακόμη και η αποχώρηση της Ελλάδας από τη νομισματική ένωση» ως ενδεχόμενη «πιο υπεύθυνη και μακροπρόθεσμα σταθερότερη λύση». Επαναγορά ομολόγων Το θέμα δεν είναι βεβαίως τι λένε κάποιοι οικονομολόγοι –αν και στην περίπτωση της Γερμανίας οι «αυθεντίες» ασκούν τεράστια επιρροή στην κοινή γνώμη και στο πολιτικό προσωπικό–, αλλά το τι κάνουν οι κυβερνήσεις και οι θεσμοί εξουσίας. Ο νέος κύκλος συζητήσεων προκλήθηκε από δημοσίευμα στην ηλεκτρονική έκδοση της γερμανικής σοσιαλδημοκρατικής εφημερίδας Die Zeit, το οποίο ανέφερε ότι το υπουργείο Οικονομικών της Γερμανίας εξετάζει το ενδεχόμενο να δανειοδοτηθεί η Ελλάδα από το μηχανισμό στήριξης του ευρώ για να αγοράσει από τη δευτερογενή αγορά ελληνικά ομόλογα. Τα ομόλογα αυτά έχουν χαμηλότερες τιμές από την ονομαστική, άρα η Ελλάδα θα μείωνε κατά τι το χρέος της αγοράζοντας και αποσύροντάς τα. Το κέρδος της χώρας μας θα προέκυπτε αν η ΕΕ μας δάνειζε με χαμηλότερο επιτόκιο από εκείνο των ομολόγων, αν η τιμή των ομολόγων παρέμενε υποτιμημένη παρά την έναρξη πράξεων επαναγοράς τους και αν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεχόταν να πουλήσει στην Ελλάδα ελληνικά ομόλογα σε τιμές χαμηλότερες από εκείνες που τα αγόρασε από τις εμπορικές τράπεζες. Πρόκειται για ένα θεωρητικό σχήμα, το οποίο αποκλείεται εξ ορισμού να υλοποιηθεί σε όλες του τις παραμέτρους, ακόμη κι αν λαμβανόταν η πολιτική απόφαση υλοποίησής του – κάτι το οποίο δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα γίνει. Η χαρά των τραπεζών Το πραγματικό οικονομικό όφελος για την Ελλάδα από την εφαρμογή ενός τέτοιου σχεδίου δεν είναι αξιόλογο. Ρεαλιστικοί υπολογισμοί το τοποθετούν το πολύ γύρω στα 10 δις ευρώ κέρδος. Μπροστά σε ένα δημόσιο χρέος της τάξης των 350 και πλέον δις ευρώ, τα 10 δις προφανώς δεν αποτελούν τη λύση του προβλήματος. Από πολιτική σκοπιά όμως το σενάριο αυτό έχει σημασία πολύ μεγαλύτερη, γιατί ένα πολύ μεγάλο μέρος του ελληνικού δημόσιου χρέους –π.χ.100 δις, υποθετικά μιλώντας– θα φύγει από τις ιδιωτικές τράπεζες και θα φορτωθεί στις πλάτες των κρατών της Ευρωζώνης, αφού με λεφτά των χωρών έχει συγκροτηθεί ο μηχανισμός στήριξης. Αυτό εξηγεί και τον ενθουσιασμό με τον οποίο υποδέχτηκαν το σχέδιο αυτό τα απανταχού φερέφωνα του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Πρώτο θέμα το έκανε, π.χ., την Παρασκευή η αμερικανική The Wall Street Journal: «Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ζυγίζουν την επαναγορά ομολόγων» ήταν ο ενθουσιώδης κεντρικός πρωτοσέλιδος τίτλος της. «Η Ευρωζώνη κοιτάζει σχέδιο επαναγοράς ομολόγων» τιτλοφορούσαν σχετικά ρεπορτάζ τους και οι Financial Times του Λονδίνου, οι οποίοι, μάλιστα, αποκάλυπταν ότι έχει περιέλθει στην κατοχή τους έγγραφο της Κομισιόν που προτείνει την επαναγορά ομολόγων. Είναι προφανές ότι η παροχή της δυνατότητας στις ιδιωτικές τράπεζες να απαλλαγούν, εφόσον το επιθυμούν, από τα ελληνικά κρατικά ομόλογα και να ξενοιάσουν έτσι απαλλασσόμενες από τους κινδύνους ζημιών σε περίπτωση ελληνικής χρεοκοπίας και αναδιάρθρωσης του ελληνικού δημόσιου χρέους, αποτελεί μάννα εξ ουρανού για τις τράπεζες. Θα μπορούν να αποσυρθούν διασφαλίζοντας όλα τα μέχρι σήμερα κέρδη τους και φορτώνοντας όλες τις ενδεχόμενες μελλοντικές ζημίες στα κράτη! Κάτι πιο ευνοϊκό γι’ αυτές δύσκολα θα μπορούσαν να βρουν. Είναι όμως άκρως αμφίβολο αν οι κυβερνήσεις των χωρών της Ευρωζώνης, όσο δέσμιες κι αν είναι του τραπεζικού συστήματος, θα αποδεχτούν μια τέτοια πρόταση να εφαρμοστεί σε ευρεία κλίμακα και να μετατρέψουν έτσι τις πιθανές ζημίες των ιδιωτικών τραπεζών σε ζημίες των κρατικών προϋπολογισμών για μια ακόμη φορά. «Συντεταγμένη χρεοκοπία» Η επαναγορά ομολόγων είναι πάντως ένα επιμέρους μέτρο. Τη Γερμανία την ενδιαφέρει πολύ περισσότερο η διαμόρφωση των όρων «συντεταγμένης χρεοκοπίας», όπως την αποκαλούν, χωρών της Ευρωζώνης και η ενσωμάτωση των όρων αυτών στο πλαίσιο του μόνιμου μηχανισμού στήριξης του ευρώ που θα τεθεί σε ισχύ μετά από δύο χρόνια, το 2013, οπότε και εκπνέει η ισχύς του σημερινού μηχανισμού που είναι προσωρινής (τριετούς) διάρκειας. Η «συντεταγμένη χρεοκοπία», όπως τη σχεδιάζει το Βερολίνο, θα είναι απόφαση της Ευρωζώνης και όχι της ενδιαφερόμενης χώρας. Θα περιλαμβάνει αναδιάρθρωση χρέους με όρους που θα αποφασίζει η Ευρωζώνη. Προϋποθέτει την παραμονή της χρεοκοπημένης χώρας στο ευρώ και δεν κινδυνεύουν, δεν θίγονται οι καταθέσεις του κόσμου στις τράπεζες. Η κατάσταση της οικονομίας της χώρας όμως γίνεται τραγική. Οι Βρυξέλλες, δηλαδή στην ουσία το Βερολίνο, θα καθορίσουν ένα ποσοστό των δημόσιων εσόδων της χώρας που περιέρχεται σε καθεστώς «συντεταγμένης χρεοκοπίας» –εντελώς θεωρητικά μιλώντας, π.χ. το 40%–, το οποίο θα πηγαίνει υποχρεωτικά για την εξόφληση του δημόσιου χρέους. Εννοείται, φυσικά, ότι η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα που είναι υποψήφια να υπαχθεί σε αυτό το καθεστώς. Από εκεί και πέρα, με όσα δημόσια έσοδα απομένουν, θα πορεύεται η χώρα. Μνημόνιο για πάντα Αυτό σημαίνει ότι, αν δεν φτάνουν τα λεφτά, η κυβέρνηση θα μειώνει τους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων, των καθηγητών, των γιατρών, των στρατιωτικών κ.λπ. Θα κλείνει δημόσια σχολεία –ήδη η Άννα Διαμαντοπούλου θα κλείσει φέτος... 1.000 Δημοτικά!–, νοσοκομεία, κέντρα υγείας, θα κόβει κοινωνικές παροχές κ.λπ. Θα αυξάνει το ΦΠΑ, τη φορολογία των μαζών, μειώνοντας διαρκώς το αφορολόγητο για τα χαμηλά εισοδήματα κ.λπ. Θα ιδιωτικοποιεί όλο και περισσότερο την υγεία, την παιδεία, θα ξεπουλάει τις συγκοινωνίες, το ηλεκτρικό, την ύδρευση, τα πάντα... Καθώς η κρίση θα βαθαίνει με αυτή την πολιτική και τα ανωτέρω μέτρα θα αποδίδουν μειούμενα ποσά σε απόλυτα μεγέθη που δεν θα καλύπτουν τις ανάγκες των τοκοχρεολυσίων, θα επακολουθούν αλλεπάλληλα κύματα τέτοιων μέτρων χωρίς τελειωμό. Καθεστώς Μνημονίου για πάντα απειλεί την Ελλάδα, αν η κυβέρνηση Παπανδρέου αφεθεί να υλοποιήσει την πολιτική της. Αυτό το «δημοσιονομικό Νταχάου», που εξαθλιώνει τον ελληνικό λαό, καθιστά και τη χώρα πλήρως υποταγμένη στο Βερολίνο, από το έλεος του οποίου θα εξαρτάται για την περαιτέρω επιβίωσή της. Έτσι, η «συντεταγμένη χρεοκοπία» δεν υπηρετεί απλώς αρχές δημοσιονομικής πειθαρχίας, όπως φαντάζονται διάφοροι αφελείς. Με όπλο την οικονομική υπεροχή του, το Βερολίνο καθυποτάσσει οικονομικά στην αρχή και φυσικά πολιτικά στη συνέχεια τα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης και της ΕΕ. Υπηρετεί έτσι πρωτίστως τον πολιτικό στόχο της επιβολής της γερμανικής επικυριαρχίας σε όλη την Ευρώπη. Εννοείται ότι στο πλαίσιο αυτό, καμιά υπεράσπιση ιδιαίτερων εθνικών συμφερόντων των κρατών-μελών της ΕΕ δεν είναι πλέον εφικτή.  Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό "Επίκαιρα" στις 27/1/11